Er tækifærið glatað? Mikla-Breiðband Íslands
Á fjarskiptaþingi 1. febrúar 2001 lýsti ég þeirri skoðun minni að Íslendingar ættu þá þegar að setja stefnu á fjarskiptanet sem flutt gæti 100 mb/s til hvers einasta notanda og jafnhratt frá honum. Til þess að hrinda slíkri langtímaáætlun í framkvæmd þyrfti samstillt átak ríkis, sveitarfélaga og fyrirtækja. Ég er enn sama sinnis nema nú ætti að tífalda bandbreiddarkröfuna, stilla betur saman strengi og flýta framkvæmdum.
Bent hefur verið á (t.d.
Alþjóðafjarskiptasambandið, ITU)[1] að skýr
fylgni sé með efnahagslegri velgengni þjóða og útbreiðslu breiðbands[2].
Skoðanir hafa veri skiptar um það hversu breitt breiðbandið þurfi að vera. Í
skýrslum ITU og víðar hefur hugtakið fram undir þetta verið notað yfir
fjarskiptasambönd með flutningsgetu 200 kb/s (þúsund bitar á sekúndu) eða meira
til notenda.
Reynslan ætti að sýna okkur að nauðsynlegt er að hugsa stórt þegar skipulagt er fram í tímann.
Ekki er lengra en 20 ár síðan 9,6 kb/s
(kílóbitar á sekúndu) þótti góð bandbreidd fyrir fjarskipti úr borðtölvu. Nú er
bandbreidd staðarneta að jafnaði 100 mb/s (milljón bitar á sekúndu) eða meira.
Vöxturinn nemur 10 í fimmta veldi. Sé reiknað með sama vexti á fyrrnefnda
breiðbandsskilgreiningu verður þörfin komin upp í 20 gígabita á sekúndu (1000
milljón bita) eftir 20 ár. Ekki virðist því veita af að íslenska þjóðin setji
sér það takmark að landsmenn skuli eiga kost á bandbreidd sem nemur að minnsta
kosti gígabita á sekúndu um eða upp úr 2010.
Atburðir í innlendum fréttum síðustu vikna leiða það greinilega í ljós að erfitt er að fá lykilaðila á fjölmiðla- og fjarskiptamarkaði til að vinna saman að skynsamlegri framtíðaruppbyggingu fjarskiptakerfisins. Samstarf allra stærstu hagsmunaeigenda er þó nauðsynleg undirstaða þess að koma í framkvæmd stórhuga markmiðum af þessu tagi.
Breiðbandsáætlun í Kaliforníu
Skoðanir manns með reynslu
„Allt frá því
að fjarskipta-, sjónvarps- og upplýsingatækni tóku að renna saman í einn straum
upp úr 1990 hefur iðnaðurinn verið í nokkru uppnámi. Margir hafa viljað taka
forystuna og gjarnan byggt tilkallið á fótfestu í einhverju vígi eldri tækni.
Nú þykir mega greina útlínur nýs skipulags úti í þokunni. Það einkennist af
bandbreidd sem nemur10 til 100 megabitum á sekúndu til heimilisnota og 1 til 10
gígabitum á sekúndu til fyrirtækja og stofnana. Samskiptahátturinn verður IP
(Internet Protocol), pakkaskipt auðvitað. Stjórnunin mun verða á jöðrum netsins
frekar en í miðstöðvum gamla tímans. Aðgangur hvar sem er, hvenær sem er, allt
bundið saman í hugbúnaði. Hverskonar búnaður og tæki verða tengd hvar og hvenær
sem er, við Netið, við Vefinn, við öll hugsanleg tæki og áhöld, að ógleymdum
notendum í mannsmynd.
Þetta er það
sem ég (Hundt) kalla Mikla-Breiðband, sem er allt annað en Litla-Breiðband.
Litla-Breiðband er þessi mjóa gagnabuna sem seld er í formi DSL eða
kapalmótalda og nær ekki mikið meiri hraða en allt að 1 mb/s þegar best lætur
inn fyrir veggi notenda. Mikla-Breiðband getur flutt kvikmyndir í fullri
upplausn og veitt vefaðgang sem er eins og að fletta blöðum í bók.
Litla-Breiðband dugir fyrir Internetsíma, en er að öðru leyti vandræðalega
hægvirkt.
FCC fjallar
eins og er um Litla-Breiðband, sem er ekki rétt viðfangsefni. Starfsemin ætti
að snúast um Mikla-Breiðband. Mikla-Breiðband mun taka yfir á sínum tíma, og
því ættu eftirlits- og stefnumótandi aðilar að gefa því gaum. Það er meðal
annars sameiginlegt en lítt umrætt þema í tveimur málum sem eru til umræðu hjá
því opinbera (í Bandaríkjunum): innleiðingu háupplausnarsjónvarps (HDTV) og því
hvernig Internetsími (VOIP) ógnar nú alþjónustu símafélaga.
Allir geta
verið sammála um að Mikla-Breiðband væri besti miðillinn til að koma hágæða
sjónvarpi og talsíma út á meðal almennings. Þar sem FCC ber að stuðla að því að hvorttveggja verði aðgengilegt fyrir
alla landsmenn á viðráðanlegu verði (markmiðið er að um 95% neytenda nýti sér
það), er augljóst að ódýrasta leiðin til að ná þessu markmiði er sú að senda
bæði sjónvarps- og talbita yfir sama háhraðanetið. Þar fyrir utan myndi
Mikla-Breiðband hafa nægilega flutningsgetu til að sinna Internetaðgangi með
mjög miklum afköstum.
Þess vegna ætti meginhlutverk FCC að vera það að nema úr gildi gamlar reglur og semja nýjar í staðinn þannig hugsaðar að þær geti orðið hvatning fyrir þá sem reka fjarskipta- og sjónvarpsnet til að sameinast um byggingu Mikla-Breiðbands.“
Svo mælti Reed Hundt. Hér á landi líkt og
annars staðar taka stærstu fyrirtækin á markaðinum fótfestu í eldri tækni og
halda fast fram eigin hagsmunum til skamms tíma. Ekki síður en í Vesturheimi er
hér á landi þörf fyrir sterka forystu og skýra framtíðarsýn. Vonandi er
tækifærið ekki endanlega glatað til að taka upp af einurð, víðsýni og framsýni
viðræður og áætlanagerð um Mikla-Breiðband Íslands.
[1] Birth of Broadband, ITU 2003
[2] Breiðband þýðir í þessu samhengi fjarskipti á miklum hraða. Landssíminn hefur notað þetta hugtak i annarri merkingu.
[3] One Gigabit or Bust ™ Initiative -- A Broadband Vision for California, http://www.cenic.org/GB/index.html
[4] Reed Hundt tók við formennsku í FCC (fjarskiptaeftirlitsnefnd Bandaríkjanna) 1993 og hefur komið á ýmsum umbótum og nýrri hugsun, meðal annars fært nefndinni miklar tekjur með uppboðum á tíðnisviðum. Erindið er t.d. að finna hér: http://www.interesting-people.org/archives/interesting-people/200312/msg00056.html
Skil á efni
Leita í vefútgáfu Tölvumála
Um Tölvumál
Tölvumál - tímarit Skýrslutæknifélags Íslands er óháð tímarit um tölvutækni og hefur verið gefið út frá árinu 1976.
Vefútgáfa Tölvumála birtir vikulega nýja grein á vef Ský og árlega er gefið út veglegt prentað tímarit undir nafninu "Tölvumál" þar sem fjallað er um tölvutækni frá ýmsum sjónarhornum og er þema blaðsins jafnan valið snemma árs og útgáfa að hausti.
Ritnefnd Ský sér um að afla efni í Tölvumál og geta allir sem áhuga hafa sent inn efni.